Bu seçim, temellere dönüş tercihi olacak

İlk soru belli: Recep Tayyip Erdoğan, yeniden cumhurbaşkanı adayı olabilir mi? Bu sorunun iki yanıtı var: Erken seçim yapılması durumunda, olabilir. Anayasa’nın 101’inci maddesinin 2’nci fıkrası açıktır: “Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıldır. Bir kimse, en fazla 2 defa cumhurbaşkanı seçilebilir.” Erdoğan, ilkin 2014’te seçilmişti. 2018’de yeniden seçildi. Dolayısıyla 2 defa seçilmiş oldu; kural olarak yeniden seçilemez. Anayasa’nın 116’ncı maddesinin 3’üncü fıkrası ise bu kurala bir istisna getirmiştir: “Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde,  cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.” Dolayısıyla bir erken seçimde, Erdoğan yeniden cumhurbaşkanı adayı olabilir. Fakat böylesi bir erken seçim için, Meclis’in üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun seçimlerin yenilenmesine karar vermesi gerekir. Bu çoğunluk 360 milletvekili demektir. AKP ve MHP’nin bu sayıda milletvekilleri yoktur. Diğer partilerden birinin daha erken seçim konusunda destek vermesi gerekir. Şu ana kadar bu konuda görüş bildiren anayasa hukukçularının çoğu (Kemal Gözler, Şule Özsoy, Murat Sevinç ile Ergun Özbudun, İbrahim Kaboğlu, Süheyl Batum, Sevtap Yokuş) Erdoğan’ın aday olamayacağı görüşündedirler. Ortak nokta Anayasa’nın kendi sözüdür: “Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.” İkinci bir görüş ise şöyledir: “Genetik yorum”, yani “normu oluşturan kural koyucunun niyetinin ve bu niyet içindeki iradenin araştırılması ve böylece normun oluşum öyküsünün belirlenmesi” yöntemini benimseyecek olursak, kuralın yapım sürecindeki tartışma tutanaklarına, genel ve madde gerekçeleri ve tarihsel dayanak noktalarına odaklanmamız gerekir. Anayasa’daki en fazla iki defa seçilmeye dönük kuralın, yeni sistemle birlikte önceki cumhurbaşkanlığı sayılarını sıfırlandığına dair çıkarım, yoruma dayamaktadır. ZORLAMA YORUMLARA GEREK YOK Böylesi tartışmalı bir yorumla türetilen bir kuralı, bir başka yoruma eklemlemeye çalışmak zorlamadır. Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa Konseyi bünyesindeki Venedik Komisyonu’nun yeniden seçilme hakkı diye bir insan hakkından bahsedilemeyeceği, ayrıca seçim sırasındaki koşullara saygı gösterilmesi kaydıyla seçilme sayısında kısıtlamalara gidilmesinin meşrû ve haklı çıkarılabilir gördüğü de “uluslararası sisteme uygun yorum”  yaklaşımı akılda tutulmalıdır. Sonuç itibarıyla Erdoğan’ın bir erken seçim olmadıkça yeniden cumhurbaşkanı adayı olması mümkün değildir. Şu anda sürdürmekte olduğu cumhurbaşkanlığı görevinin sona ereceği an olan 9 Temmuz 2023 günü saat 00.00’dan sonraki herhangi bir seçimde de aday olamaz. Ben öteden beri erken seçimin olacağını, bunun kaçınılmaz olduğunu söylüyorum; Erdoğan’ın ekonomik anlamda yapabileceği hiçbir şeyin olmadığını düşünüyorum. Şapkadan tavşan çıkaramaz artık. Çünkü artık elinde ne şapka var, ne de koltuk altında tavşan.. Erdoğan öyle büyük bir kayıp yaşayacak ki –artık bunun hiçbir şekilde, ne kendisi, ne partisi, ne de MHP için geriye dönüşü olamayacak. Bu arada, muhalefet için seçimi almak için 3 anahtar var. Bu seçim, normale… Temellere dönüş tercihi olacak toplumun. Ve de Sevgili Dostlar… Bu 3’ünü toplayan seçimi alacak… Unutulmasın sakın, AKP’nin kazanması için bunlardan 2’si bile yeterli olacaktır:

1. Kararsız veya ılımlı AKP’liler.
2. Hiç oy kullanmamış, fakat 2023’te kullanacak olan genç nesil.
3. Kürtler.