Başkanlar değişti ama İzmir’in bazıları ‘ölümcül’ sorunları aynı

İzmir’de 31 belediye başkanından 26’sı değişti ama kentin bazıları 'ölümcül' ağır sorunları değişmedi.

Ne yazık ki en temel meseleler bile çözüm bekliyor.

Çözümü için bol vaatler verilen o sorunları hatırlatalım.

Türkiye’nin pek çok bölgesi gibi İzmir’de de deprem nedeniyle büyük acılar yaşandı. 30 Ekim 2020’de 119 can kaybı oldu bu kentte.

İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi 2023 yılı sonunda bu kentteki yapıların yüzde 60-70’inin dönüşüme ihtiyacı olduğunu belirterek şu bilgileri verdi: “İzmir’deki yapıların bir kısmı yapılaşmaya uygun olmayan alanlar üzerinde bulunuyor. Bir kısmı kaçak yapılar olarak imar affıyla belgelendirilmiş, mühendislik hizmeti almamış yapılar. Mühendislik hizmeti almamış olan yapılar risk oluşturuyor; çünkü bu yapılar da zemin açısından daha uygun bir alanda değil.”

Özetle İnşaat Mühendisleri Odasının verdiği bilgilere göre İzmirlililerin üçte ikisinin yaşadığı konutlar nedeniyle resmen can güvenliği yok.

***

Kentin ana katı atık depolama alanı olan Harmandalı 25 yıl önce kapasitesini doldurdu. İzmir’de çöpleri götürecek tesis yok. Harmandalı artık kapasitenin neredeyse 10 katına ulaştı.

Bu alanda patlama ve çökme riski var. İzmir Büyükşehir Belediyesinin alternatif çöp değerlendirme tesisleri için bulduğu yerlerin hiçbirine izin verilmedi.

Son olarak Menderes’te yapılması planlanan çöp değerlendirme tesisine Tarım İl Müdürlüğü önce onay verdi. Ancak son anda verdiği onayı geri çekti.

Buradaki 3 yıllık çaba boşa gitti. Alınan ÇED izni de 3 yıllık olduğu için tekrar başa dönüldü.

Büyük Kanal Projesi’nde de yeterince bakım yapılmadığı ve gerekli fazlar tamamlanmadığı için Körfez’deki koku sorunu var.

Çiğli’den Güzelbahçe’ye kadar tüm Körfez’de bu koku zaman zaman çekilmez bir duruma dönüşüyor.

***

Mezarlıkların tamamının kapasitesi dolu. Cenazeler 50 kilometre uzaktaki yerlere gömülmek zorunda kalıyor.

Hazine arazileri İzmir Büyükşehir Belediyesine mezarlık yapımı için bile tahsis edilmiyor.

Bu yüzden yerel yönetim kısıtlı bütçe olanaklarıyla mezarlık yerleri için de arsa satın almak zorunda kalıyor.

Tahsis yapılmadığı için de İzmirliler bu konuda da büyük bir sıkıntı yaşıyor. Buca’daki vatandaş yakının cenazesini Yamanlar’a defnetmek zorunda kalıyor.

***

Kentin var olan raylı sistem hatları sürekli sorun çıkarıyor. Özellikle seçim öncesi bu sorun İzmirlileri perişan etti.

Metro’yu Halkapınar’dan Otogar’a kadar uzatmak İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin öncelikleri arasındaydı. Bu iş için gerekli proje de hazırlandı. Hatta Büyükşehir Belediyesi Halkapınar ile Otogar arasındaki Kamil Tunca Bulvarı’nın tapusunu 22 milyon lira vererek TCDD’den satın aldı. Tam Halkapınar-Otogar Metrosu inşaatı başlayacakken, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı projeyi üstlendi. Bu nedenle Büyükşehir Belediyesi de hattın yapım işinden çekildi.

2014 yılında yatırım programına alındı ve o günün fiyatlarıyla maliyeti 3 milyar 349 milyon 379 bin TL olarak açıklandı. Projenin 2019’da tamamlanması öngörülüyordu. Ama bırakın tamamlanmasını inşaatı için henüz kazma bile vurulmadı.

2024 bütçesinde de bu proje için para yok.

***

Gaziemir’de Türkiye Atom Enerjisi Kurumu raporlarına göre 100 ton radyoaktif madde bulaşmış atık var.

Toprak altında gömülü olan miktarı ise kimse bilmiyor. İzmir’in ortasında bir nükleer çöplük var.

“İzmir’in Çernobili” olarak anılan Gaziemir ilçesi Emrez Mahallesi’ndeki arazide radyasyon cihazı ile ölçüm yapan Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda ile Avukat Arif Ali Cangı, alanda normal değerin 7 bin 291 katı radyasyon olduğunu tespit etti.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca  hazırlanan raporlarda; alanda toprak ve su kalitesindeki radyoaktif ve ağır metal kirliliği analiz raporlarıyla ortaya konuldu.

***

Alsancak’ta 10 bin 720 bin metrekare yüz ölçümüne sahip tarihi  Elektrik Fabrikası 16 Nisan 2019’da Özelleştirme İdaresi’nce satılığa çıkarılmıştı.

İhaleye sadece İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketi Grand Plaza katılmış ve 35 milyon TL’lik teklif vermişti. Ancak sonrasında Özelleştirme İdaresi Grand Plaza A.Ş’nin bir belediye iştiraki olduğu yani kamu şirketi olduğunu gerekçe göstererek satışı iptal etti.

İzmir Büyükşehir Belediyesi parasıyla bile Elektrik Fabrikası’nı alıp kentin girişini kötü görüntüden kurtaramadı.

***

Hilton Oteli 20 Kasım 2020’de kapandı. Geçen iki yılı aşkın sürede otel yavaş yavaş enkaz haline geldi. Öte yandan 35 yılda devasa bir kamu kaynağı da buhar oldu. Kentin en değerli yerinde 6605 metrekarelik arazini 1987 yılında veren İzmir Büyükşehir Belediyesi geçen bir kuruş gelir elde edemezken 236 milyon TL’lik zararın da payına düşen bölümüyle karşı karşıya kaldı. Gayrimenkul uzmanları, geçen 35 yılda İzmirlilerin 10 milyar lirayı aşkın bir gelirden mahrum kaldığı bilgisini verdi. Bu kaynak kentin en büyük yatırımı olarak nitelenen Buca Metrosu’nun finansmanını bile sağlamaya yetiyor.

İzmirli Avukat Senih Özay’ın kapanan Hilton Oteli’ndeki Büyükşehir Belediyesi’nin kamu zararı için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 1987’de arsasını vererek yüzde 23,5 oranında ortak olduğu ve 2020 yılı Kasım Ayında kapanan Hilton Oteli’ndeki ağır tablo Sayıştay raporu ile ortaya çıkmıştı. Raporda, “İzmir Büyükşehir Belediyesi 34 yıldır en değerli arsasını verdiği halde tek kuruş gelir elde edemediği Hilton Oteli’nin 236 milyon TL’lik zararına da ortak oldu” ifadeleri dikkat çekmişti.

Kültürpark ile bütünlüklü bir projeye sahip Basmane’deki İzmir Büyükşehir Belediyesine ait arazinin satışı 25 yıl önce gerçekleştirildi. Alanın Kültürparkla bütünlük içeren planları da değiştirildi. O dönemde bu alana Dünya Ticaret Merkezi yapılacağı açıklandı. Ancak imar plan değişikliğine karşı açılan davalar nedeniyle geçen 25 yılda kentin en prestijli noktasındaki alan adeta dev bir kritere döndü.

***

Hemen her ilçede kaldırımlar işgal altında. Bebek arabalı kadınların ya da tekerlekli sandalye kullanmak zorunda olanların zaten hiç şansı yok da. Hiçbir sorunu olmayanların bile kaldırımda kesintisiz yürüme şansı yok.

Pek çok noktada güvenlik sorunu var. Daha geçen ay Konak Meydanı’ndaki parkta anne kız bıçaklandı. Kızı öldü, anne yoğun bakımda tedavi gördü.

***

Yeni başkanlar bir günü 48 saat gibi yaşasa bile sorunlara zor yetişir.

Kaybedecek bir gün bile yok.

Çoktan çözülmesi gereken bu sorunların bazıları İzmirlileri öldürüyor.