TMMOB'tan Menemen Serbest Bölgesi tepkisi: 'Korunmaya ihtiyacı var'

EGELİ GAZETE- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kararıyla Resmi Gazete'de yayınlanan Menemen Ovası ve tarım alanlarının Gediz Deltası sulak alanlarının serbest bölge ilan edilmesinden sonra TMMOB'a bağlık meslek odaları tepki gösterdi. Ziraat Mühendisleri Odası, Şehir Plancıları Odası, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Jeloloji Mülendisleri Odası, Mimarlar Odası  ve Peyzaj Mimarları Odası İzmir Şubelerinin ortak açıklamasında, "Serbest bölgeye değil, tüm değerleriyle korunarak yaşamaya ihtiyacı var" ifadeleri dikkatç ekti.

Menemen ilçesi Maltepe Mahallesi, 1520 parseli kapsayan ve 6318 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 1.5 milyon metrekare alan Serbest bölge ilan edilmişti. 
Menemen Belediyesi tarafından bahse konu olan taşınmaz satışa çıkartıldı. 

TMMOB'un açıklamasının tamamı şöyle,
28.04.2011 tarih 27918 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2011/1649 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla statüsü düzenlenerek “İzmir Serbest Bölgesi-İZBAŞ” adını alan
İzmir Organize Deri Sanayi Bölgesi ile 30.10.2022 tarih ve 31988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 29.10.2022 tarih ve 6318 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile
tespit edilen “Menemen Serbest Bölgesi”ne yönelik hazırlanan İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği 1 No’lu
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 102. maddesi uyarınca 15.01.2024 tarihinde onaylanmıştır.

Menemen ilçesi Maltepe Mahallesi, 1520 parseli kapsayan ve 6318 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararı ile tespit edilen [1] yaklaşık 150 hektar büyüklüğündeki
"Menemen Serbest Bölgesi" olarak gelişmesi öngörülen alan;
● İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında,
“Ağaçlandırılacak Alan'' kullanımında olup bir kısmı "Sulama Alanı" sınırı
içerisinde,
● 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planında,
''Ağaçlandırılacak Alan'' kullanımında olup bir kısmı "DSİ Sulama Alanı"
içerisinde,
● 12.12.2016 tarih ve 2016/9620 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilen ve
21.01.2017 tarih ve 29955 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren “İzmir Menemen Ovası (Gediz) Büyükova Koruma Alanı” sınırları
içerisinde,
● Özellikle nesli tehlike altında olan su kuşlarına yaşama, barınma ve üreme
alanları sağlayan habitat çeşitliliği ve yaşayan su kuşu sayısının yüksek
olması nedeni ile Uluslararası Ramsar Sözleşmesi kapsamına dahil edilen,
ülkemizdeki 14 Ramsar Alanından biri olmakla birlikte Önemli Kuş alanı
(ÖKA) ve Önemli Doğa Alanı (ÖDA) olan “Gediz Deltası Sulak Alanı
Tampon Bölge” sınırları içerisinde ve etki alanında,
yer almaktadır.
Ancak söz konusu plan değişikliği kapsamında alanın tüm bu doğal değerleri
tamamen göz ardı edilmiş; ne planlama süreci öncesinde 2872 sayılı Çevre
Kanunu’nun ilgili maddeleri gereğince Çevresel Etki Değerlendirmesi yapılmış ne
de plan açıklama raporunda ilgili değişikliğin büyük ovaya, verimli tarım
topraklarına ve sulak alana olası olumsuz etkileri değerlendirilmiştir.
Öyle ki; Plan kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar
Genel Müdürlüğü Kurum Görüşünde “Gediz Deltası Tampon Bölgesi sınırları
içerisinde kalan kesimde serbest bölge sanayi alanı kurulmasının mer-i
mevzuat kapsamında uygun olmadığı” belirtilmiş ancak plan değişikliği
KURUM GÖRÜŞÜNE AYKIRI ŞEKİLDE ONAYLANMIŞTIR!
Söz konusu alan ve çevresi tüm doğal değerlerinin yanı sıra; bilimsel kazı
statüsünde çalışmalar gerçekleştirilen, farklı dönemlere ait yerleşimleri ve mezar
kalıntılarını içeren “Antik Panaztepe Yerleşimi”ne ait arkeolojik sit alanlarını da
içermekte olup halk arasında ‘Arı Kovanı Mevkii’ olarak bilinen alanda (1520 parseli
kapsayan ve "Menemen Serbest Bölgesi" olarak gelişmesi öngörülen alan) “Roma
Dönemi’ne ve Osmanlı Dönemi’ne tarihlenen seramik parçaları” bulunmuştur
Ancak alanın tıpkı doğal değerleri gibi arkeolojik değerleri de tamamen göz ardı
edilmiş; plan değişikliği, arkeolojik sit alanı tescil kararları ile bilimsel kazı
çalışmalarının hedefleri ve bütünlüğü gözetilerek
KORUMA KURULUNDAN KURUM GÖRÜŞÜ ALINMADAN ONAYLANMIŞTIR!
Tüm bu gerekçeler ışığında "Serbest Bölge" amaçlı İzmir-Manisa Planlama Bölgesi
1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği’nin;
● 1/100.000 ve 1/25000 ölçekli ÇDP’larının ana kararlarına, plan bütünlüğüne
ve hükümlerine,
● 3194 sayılı İmar Kanunu’na, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin ilgili
maddelerine, 2872 sayılı Çevre Kanunu’na,
● Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nin Tampon Bölgede Uygulama
Esasları başlıklı 24. Maddesine ve ilgili kurum görüşüne,
● Mevzuatlar ile koruma altına alınmış olan sulak alan ve büyük ova
sınırlarının “Serbest Bölge” olarak belirlenmesinin kamu yararına,
AÇIKÇA AYKIRI OLDUĞU TESPİTLERİYLE ÖNCELİKLE YÜRÜTMESİNİN
DURDURULMASI VE TAKİBEN İPTALİ İSTEMİYLE
TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi ve Ziraat Mühendisleri Odası İzmir
Şubesi tarafından dava açılmış olup odalarımızın davaya müdahil olma süreçleri
devam etmektedir.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi tarafından alanın tarımsal amaç
dışı kullanımına olanak tanıyan İl Toprak Koruma Kurulu’nun 27.01.2023 tarihli
kararına dava açılmıştır.
TMMOB’ye bağlı meslek odaları olarak; bilimsel ve teknik herhangi bir
gerekçeye dayanmadan, üst ölçekli plan kararlarına ve mevzuata aykırı bir
şekilde ilan edilen ve korunması gereken alanlar üzerinde geri dönülmesi
mümkün olmayan zararlara neden olacak Menemen Serbest Bölgesi kararı ve
ilgili plan değişikliğine karşı başta İzmirliler olmak üzere tüm kurum ve
kuruluşları itirazlarını yüksek sesle ifade etmeye davet ediyoruz