İnsanlarla sağlıklı sınırlar nasıl belirlenir?

Sınırlar, tıpkı komşulara mahremiyet sağlayan ve kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olan çitler gibi, kişinin kişisel veya zihinsel alanını korur. Bir kişinin nerede bitip diğerinin nerede başladığını tanımlamaya yardımcı olurlar. İnsanlar genellikle sınırları çocukluk döneminde aileleri içinde öğrenirler, ancak bu her zaman böyle olmak zorunda değildir.

Araştırmalar, sağlıklı ve esnek sınırları olan ailelerde her bireyin, kendine özgü ilgi alanları ve becerileri olan farklı bir kişiye dönüşebildiğini göstermiştir. Sağlıklı sınırlara sahip olmak onlara yaşamları boyunca refah, öz kontrol ve öz saygı duygusu verir. Eğer insanlar çocukken sağlıklı sınırlar koymayı öğrenme şansına sahip değilse, bu durum yetişkinler olarak onlar için zorluklara neden olabilir.

Sınırlar nelerdir?

Araştırmalar ailelerin üç tür sınırı olduğunu gösteriyor. Sınırları net olan aileler iyi işleme eğilimindedir.

• Temiz sınırlar: Temiz sınırlar doğrudan belirtilir, esnektir ve uyarlanabilir.
• Katı sınırlar: Katı sınırlar kapalı ve esnek değildir; tıpkı hiçbir şeyin içeri veya dışarı çıkmasına izin vermeyen bir duvar gibi.
• Açık sınırlar: Açık (ayrıca dağınık olarak da adlandırılır) sınırlar net değildir ve hatta bulanık veya gevşek olabilir.

Bir sınırın aşıldığını nasıl anlarsınız?

Bir sınırın aşılıp aşılmadığını belirlemenin en hızlı yollarından biri, belirli bir durum hakkında ne hissettiğinizi kendinize sormaktır. 

İçgüdülerinize dikkat edin. Çoğu zaman, bir durumla ilgili bir şey yanlış veya güvensiz hissettirdiğinde bedenlerimiz aklımızdan önce tepki verir. 

Duygusal olarak huzursuz hissediyorsanız veya mide bulantısı gibi fiziksel hisler hissediyorsanız, bunlar bir durumla ilgili bir şeyin sizi çok rahatsız ettiğinin işaretleri olabilir.

Sağlıklı sınırlar nasıl belirlenir?

Sınırlar hayatınızdaki dur işaretleri olarak düşünülebilir. Dur işaretlerinizi nereye koyacağınız ve neyi ‘çizgiyi aşmak’ olarak değerlendireceğiniz inançlarınıza, değerlerinize, kültürel geleneklerinize ve aile geleneklerinize göre değişecektir. İşte sınırları belirlerken düşünmeniz gereken birkaç nokta:

• Hedef belirleyin.  Kendinize “Sınır belirlemedeki veya sınır koymaya ihtiyaç duymadaki amaç nedir?” gibi sorular sorun.
• Küçük başlayın. Sınırları belirlemek zor ve rahatsız edici olabilir. Önemli olan küçük başlamak ve her seferinde bir tanesine odaklanmaktır.
• Açık olun. Ne istediğinize mümkün olduğunca net bir şekilde odaklanın.
• Alıştırma yapın. Sınır koymayı düşünmek sizi tedirgin ediyorsa, söylemek istediklerinizi önceden yazın veya aynada sınır belirleme alıştırması yapın.
• Basit tutun. Sınır belirlemede daha az, daha fazladır. İlk başta birisini çok fazla ayrıntıyla aşırı yüklememeye çalışın. Sizi rahatsız eden asıl şeyi seçin ve ona odaklanın.

Sonuçta sınırları belirlemek, zihinsel olarak sağlıklı kalmanın ve olumlu ilişkileri sürdürmenin önemli bir parçasıdır. Bu işi tek başına yapmak zorunda değilsiniz. Sınırların nasıl belirleneceği konusunda bir ruh sağlığı uzmanından destek ve rehberlik almanız sizin ve sevdikleriniz için yararlı olabilir.