Çepni: İzmir'in Çernobil'i yıllardır temizlenmiyor

Meclis Genel Kurulu’nda konuşan TBMM Çevre Komisyonu Üyesi ve HDP İzmir Milletvekili Ekolojist Murat Çepni, nükleer enerjinin en güvenli enerji diye savunulduğu günlerde  İzmir'in Çernobil'i Gaziemir'de yıllarca toprak altında saklanmaya çalışılan nükleer atıklar ile karşı karşıya kalındığını anımsatarak, "İzmir Gaziemir Emrez Mahallesi'nde 70 dönümlük terk edilmiş bir fabrikanın arazisinde Türkiye'de kullanılmayan nükleer atıklar var ve bu nükleer atıklar yıllardır temizlenmiyor" dedi. NÜKLEER ATIKLAR ORTALIKTA KALMIŞ  Arazide yapılan ölçümlerde normalin 219 katı fazla nükleer radyasyon ölçümü yapıldığını ve arazinin TAEK tarafından daha öncesinde kontrol edildiğini anımsatan Ekolojist Çepni, "2007 yılında yapılan araştırmada bizzat TAEK tarafından 100 bin ton radyoaktif atık bulunmuş fabrika 2010 yılında kapanmış yani burası metruk hâlde bulunuyor. Kapanmasından yedi yıl sonra, 2017 senesinde sözüm ona alanda temizleme girişimleri başlatılmış fakat ÇED raporu olmadan, uzman olmayan bir şirkete, "Burayı temizle." denilmiş fakat daha sonra bu firma ödenek eksikliği, vesaire sebebiyle işi yarıda bırakmış, dolayısıyla burası ortalıkta kalmış" bilgisini paylaştı. HAVAYI, SUYU, İNSANI ZEHİRLEYEN ATIKLAR Nükleer atıkların etrafında yerleşim yeri olduğunu ve kanser vakalarının katbekat arttığını, nükleer atıkların havaya, suya ve denize kadar ulaştığı uyarısında bulunan Ekolojist Çepni, " İnsanlar bir nükleer atık tehlikesiyle karşı karşıya. Atıkların etrafında yaşayan insanlar havadan ve sudan zehirlenmiş, kanser olmuşlar. Gaziemir'deki Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği sınırlarına göre, dediğimiz gibi 219 kat... Tabii, bu, doğru ve daha derinlikli bir araştırma yapıldığında bundan çok daha yüksek oranlarda radyasyonun çıkma ihtimali var" uyarısında bulundu. AKP NÜKLEER ATIK SATIN ALMIŞ OLABİLİR   Türkiye'de nükleer santral olmamasına rağmen nükleer atık çubuklarının Gaziemir'e nasıl getirildiğini sorgulanması gerektiğini vurgulayan Çepni, "Bunun cevabı AKP'nin yürüttüğü politikalarda, AKP'nin Türkiye'yi dünyanın her anlamda çöplüğü hâline getirme politikalarında aranabilir. Burada ilk aklımıza gelen şey Aliağa'daki gemi söküm tesislerinden gelmiş olabileceği fakat henüz çok net olarak bir bilgiye sahip değiliz. Muhtemelen, AKP bunları satın almıştır ya da bunların bir biçimde Türkiye'ye getirilmesinden bir rant elde edilmiştir. Bunun araştırılmasını defalarca istedik. Bununla ilgili 2019'da verdiğimiz bir soru önergesine verilen yanıtta: "Bu konuda şirkete para cezaları verdik. Araştırmalarımız sürüyor. Bu konuda sorumlu kurum TAEK'tir." deniliyor. Fakat TAEK 2020 yılında Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kapatılıyor. Şu anda bu nükleer atığın kim tarafından temizlenmesi gerektiği, bunun sorumlusunun kim olduğu belirsiz" sözleriyle tepkisini dile getirdi. ÇÖPLER VE NÜKLEER ATIKLAR ZEHİR SAÇIYOR  Konuyla ilgili Gaziemir Belediyesi'nin ve kendilerinin birçok çalışmalar ve açıklamalar yaptıklarını anımsatan Ekolojist Çepni, "Bu konuda Avukatlar ve Arif Ali Cangı başta olmak üzere araştırma ve çalışmalar yaptılar yapıyorlar. İzmir'in merkezinde bir nükleer Çernobil çöplük, bir facia orta yerde dururken, AKP yeni nükleer santraller yapmaya girişiyor. Oysa tüm dünyada nükleer santrallerin atıklarının bertarafı sistemi kurulmuş değil yani bu mümkün değil. Her nükleer santralin kaçınılmaz olarak atıkları gerçekleşiyor ve bunların bertaraf edilmesi teknolojisi gelişmiş değil.  Gelişmiş kapitalist ülkeler bu atıkları Türkiye gibi ülkelere gönderiyor tıpkı çöplerde olduğu gibi ve insanlar burada zehirleniyor" eleştirisinde bulundu. İKTİDAR VE İZMİRLİLERE SORUMLULUK ÇAĞRISI İktidara, "Gaziemir nükleer çöplüğünü temizleyin, bu konuda sorumluluk alın, halkı zehirlemekten, nükleer atık ve santral projelerinden vazgeçin, bu konuda acilen, hızlı bir biçimde sorumluluk alın" çağrısında bulunan HDP'li Çepni, İzmir kamuoyuna da, "Gaziemir'deki nükleer atık kalıntılarının temizlenmesi konusunda elimizden ne geliyorsa bundan sonra çok daha aktif bir biçimde yapacağımızı ve tüm demokrasi güçlerini de, ekoloji örgütlerini de bu konuda sorumluluk almaya davet ediyorum" diye seslendi. CENGİZ ALDEMİR/İZGAZETE