Şehir Plancıları Odasından Gültepe Planları açıklaması: İtirazımız İzmir Büyükşehir Belediyesince reddedildi

Konak Belediyesinin hazırladığı ve İzmir’de kent merkezindeki en büyük kent yenileme projesi olan Gültepe Planları ile ilgili Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesinden açıklama geldi. Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesinden yapılan açıklamada, Gültepe Planları ile ilgili olarak yaptıkları itirazın İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde reddedildiği belirtildi. Açıklamada, “İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin 13.07.2020 tarih, 05/435 sayılı ile değişiklikle uygun bulunarak onaylanan ve 27.08.2020-25.09.2020 tarihleri arasında askıya çıkarılan Gültepe Bölgesi 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve Değişikliğine askı süresi içerisinde itiraz edilmiş olup, Büyükşehir Belediye Meclisinin 11.01.2021 tarih ve 05.40 sayılı kararıyla itirazımız reddedilmiştir.  Yasal süre içerisinde itirazımıza yanıt verilmemiş olması nedeniyle söz konusu işleme dava açılmış olup, süreç devam etmektedir. Konuya ilişkin meclis kararı ve itiraz metnimiz aşağıda yer almaktadır. Kamuoyunun bilgisine sunarız” ifadeleri yer aldı.   Şehir Plancılaır Odasından yapılan açıklama şöyle: Büyükşehir Belediye Meclisinin 11.01.2021 tarih ve 05.40 sayılı kararında;

• “…İtiraza konu planın 5216 sayılı Kanunun 7(b) maddesi kapsamında Konak Belediye Başkanlığı tarafından hazırlanarak Belediye Meclisimizin 13/07/2020 tarihli, 05.435 sayılı Kararı ile uygun görülerek Başkanlık Makamınca onaylandığı,
• Gültepe Bölgesi, 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve Değişikliğinin brüt nüfus yoğunluğu kabullerinin, 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planının nüfus kabulleri ile çelişmediği,
• İmar Uygulamasına ilişkin hususların 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili yönetmelikleri çerçevesinde yapılacağının belirtildiği görüldüğünden…”şeklindeki gerekçelerle itirazımız reddedilmiştir.

İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞINA İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin 13.07.2020 tarih, 05/435 sayılı ile değişiklikle uygun bulunarak onaylanan ve 27.08.2020-25.09.2020 tarihleri arasındaki askı süreci devam eden Gültepe Bölgesi 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve Değişikliği, Şubemizce incelenmiş ve aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1. Söz konusu 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve Değişikliğinin Konak Belediyesince hazırlanmış olduğu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda ise Nazım İmar Planlarında büyükşehir belediyelerinin yetkili kılındığı, dolayısıyla söz konusu planın hangi yasal dayanakla ilçe belediyesi tarafından hazırlanarak müellifliğinin alındığının anlaşılamadığı,
2. 1/25000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı Plan Uygulama Hükümlerinin “Genel Hükümler” başlığı altındaki 6. maddesinde;

• Bu planın koruma, gelişme ve planlama ilkelerine aykırı nazım ve uygulama imar planları, değişikliği, revizyonu ve ilavesi yapılamayacağı,
• Kentsel yerleşik alan içinde onaylı imar planlarının öngördüğü nüfusun aşılamayacağı, yerleşmelerin gelişme alanlarında bu planla önerilmiş yoğunluk ve nüfus değerlerine uyulacağı,
• Bu planın onayından önce hazırlanmış ve ilgili idaresince onaylanmış olan ve bu planın genel hükümleri, arazi kullanım türleri, büyüklüklerine, plan notlarına uygun nazım ve/veya uygulama imar planı bulunan alanlarda uygulamanın, bu imar planları doğrultusunda sürdürüleceği, alt ölçekli imar planlarında bu planın koruma, gelişme ve planlama ilkelerine, strateji ve Plan kararlarına (arazi kullanım türlerine), yoğunluk değerlerine ve genel hükümlerine aykırı alt ölçekli imar planları, ve bu planlara ilişkin ilave, değişiklik ve revizyon yapılamayacağı,

hükümleri ile yürürlükte bulunan alt ölçekli imar planlarındaki nüfus değerlerinin yeni yapılacak imar planlarında korunmasının öngörülmüş olduğu, Nazım İmar Planı ve Değişikliği Plan Raporunda plan nüfusu belirtilmemişse de Konut Alanları için belirlenen brüt yoğunluk değerleri (125-251 kişi/ha) dikkate alındığında, Plan Raporunda 291,40ha. olduğu belirtilen planlama alnında maksimum (291,40×251) 73141 kişilik nüfus öngörülmüş olduğu, eşzamanlı onaylanan ve askı süreci devam eden aynı alana ilişkin 1/1000 ölçekli Gültepe Bölgesi Uygulama İmar Planı Revizyonu Plan Raporunda belirtilen nüfus değeri (72830) dikkate alındığında da bir önceki onaylı alt ölçekli plan nüfusunun (62437) aşılmış olduğu, dolayısıyla söz konusu Nazım İmar Planı ve Değişikliği ile yukarıda belirtilen üst ölçekli plan notu hükümlerine aykırı olacak şekilde nüfus artışı öngörülmüş olduğu, Plan Raporunda;

• Planlama alanının nüfusunun 1975-1997 yılları arasında durağanlaştığı, 2010 yılından bu yana azaldığı, 2015 yılı nüfusunun 55100 kişi, 2018 yılında 51276 kişi olduğu ve bu üç yıllık süreçte nüfusun 3824 kişi azaldığı, mevcuttaki brüt nüfus yoğunluğunun 228 kişi/ha., net nüfus yoğunluğunun 394 kişi/ha (syf-40), ortalama yapı yoğunluğunun (KAKS/Emsal) 1.80 (syf-22) olduğu,
• Nazım İmar Planının hazırlandığı dönemde yürürlükte olan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında, nüfus kapasitesinin 62437 kişi, brüt nüfus yoğunluğunun 253 kişi/ha., net nüfus yoğunluğunun 470 kişi/ha., ortalama yapı yoğunluğunun (KAKS/Emsal) 1.88 (syf-41) olduğu,
• Nazım İmar Planında, yapılaşma koşullarının yeniden belirlenmesi ve oluşacak mekan kalitesinin/çekiciliğinin arttırılmasının amaçlandığı, sosyal altyapı alanlarının arttırılması ve iyileştirilmesi amacıyla dikey yapılaşma öngörüldüğü (syf-44) belirtilerek, yapılaşma koşullarının E:2.50 Yençok:10 kat olarak belirlendiği belirtilmiş, ancak nazım imar planlarının alt ölçekli planları yönlendiren en önemli kararlarından biri olan plan nüfusunun belirtilmemiş olduğu, hem planlama bölgesi hem de ilçe nüfusunun 2010 yılından bu yana azaldığı belirtilmesine karşın neden planlama alanında nüfus artışı öngörüldüğünün açıklanmadığı,
• Planlamada, mekânsal kullanım kararları, çeşitli modellemeler doğrultusunda hesaplanan projeksiyon nüfusun gereksinimleri doğrultusunda belirlenir. Her ne kadar planda, brüt yoğunluk aralığı verilmişse de bu değerin hangi bilimsel/teknik dayanakla belirlendiğine ilişkin Plan Raporunda herhangi bir açıklamanın bulunmadığı,

1. Plan Notlarının 2.1.1 maddesi ile; 12 metre ve daha geniş yollardan cephe alan Konut ada ve parsellerinde ticaret kullanımının yer alabilmesine olanak tanınmış olduğu, ancak Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’nde “Konut Alanları” ile “Ticaret-Konut Alanları”nın ayrı gösterimlerle tanımlandığı ve bu kapsamda söz konusu kararın plana yansıtılması gerektiği, bu haliyle plan notları ile plan kararından farklı fonksiyon öngörülmüş olduğu,
2. Planlama alanının dönüşümünü öngören Nazım İmar Planı ve Değişikliğinde, dönüşümün nasıl gerçekleştirileceğine ilişkin bir model önerilmediği, her ne kadar planlama alanı riskli alan ya da kentsel dönüşüm alanı olmadığı için dönüşüm modelinin tarif edilmesine yönelik yasal bir zorunluluk olmasa da kentsel yerleşik alanlarda dönüşüm modeli tarif edilmediğinde planların hayata geçemediği, bu tür örneklerin hem Konak ilçesi hem de kent bütününde gözlendiği, ayrıca askı süreci devam eden 1/1000 ölçekli Revizyon İmar Planı ile birlikte değerlendirildiğinde, mevcut parsel büyüklüklerinin küçük olması nedeniyle çok hisseli parsellerin oluşacağı ve bu durumun Revizyon İmar Planının uygulaması sonrasında mevcut kullanıcıların alanı terk etmek zorunda kalma riskini, dolayısıyla soylulaştırma riskini taşıdığı,

tespit edilmiştir. Yukarıda belirtilen tespitler doğrultusunda, askı süreci devam etmekte olan Gültepe Bölgesi 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve Değişikliğine itiraz edilmektedir.