Sonunda İzmir İktisat Kongresi’nde yüz yüze izleme şansını yakaladım.
Sahnede sadece bilim kadını veya bir uzman yoktu.
Sanki Doğa Ana bize onun aracılığıyla konuşuyordu.
Hintli Gurulardan söz etmiyorum.
Vandana Şiva, ayakları bilime, toprağa ve evrenselliğe basan bir kişilik.
“Zenginlik” dedi, “Paradan para kazanmak, daha çok kazanmak değildir”.
“Gerçek servet toprağın refahı, iyiliği, gelecek nesillerin iyi olmasıdır. Toprak, doğa, hayat. Gelecekteki nesillerin demokrasinin, hürriyet ve özgürlüğün tanımı budur.”
“Zenginlik esasen (İngilizcesi ‘Wealth’) sağlık (ing. ‘Health’) dolu bir hayat sürmektir.”
“Gıda basit bir ekonomik ürün değildir, bir sağlık unsurudur. Bugün kronik hastalıkların yüzde 75’i endüstriyel besinlerden kaynaklı.”
“Endüstriyel ve kimyasal tarım organik tarıma göre 10 kat su ve kaynak tüketiyor, toprağı öldürüyor, çocuklarda çinko ve magnezyum eksikliği yapıyor, bu da depresyon ve dikkat bozukluğuna yol açıyor.”
“Çiftçilik bir ekonomik faaliyet değildir, bir sanat dalıdır, tohumu ve toprağı güzelleştirmek, canlılığı geliştirmektir.”
Doğayı sömürülmesi gereken cansız bir hammaddeler bütünü olarak gören klasik Anglosakson ekonomistleri bir çırpıda silip attı.
“Ben ormancı bir ailenin kızıydım. Ağacımız kesilince ağlardım. Sıfırdan bir ülke kuran Atatürk de ağacı kesilince ağlamış. Ne kadar özel bir insan.”
Hindistan’da GDO’lu endüstriyel tarıma karşı 2 milyon çiftçiyi eğitmiş bir kişi Vandana Şiva.
Fizikçi aynı zamanda.
Bilge bir insan.
Finans kapitalin tarıma saldırdığını, Rockefeller ve wall Street çetesinin iklim değişikliği ayağına tüm doğayı, dağları, nehirleri ve ormanlarıyla borsaya kote etme planı olduğunu söyledi.
“4 katrilyon dolarlık bir borsa değeri biçiyorlar tüm gezegene, bu çılgınca” dedi.
Batının sömürgeci kar hırsının, paradan para kazanma çılgınlığının doğaya zarar verdiğini, bu neoliberal düzende ABD’de yeni batan Silikon Vadisi Bankası’nın yapay anne sütü geliştirilmesine kredi sağladığını anlattı.
“Ekonomi bir yaşamak sanatıdır. Aslında yatırım geleceğimizi daha iyi hale getirmektir. Günümüzde biz bu dengenin dışına çıktık.”
“Atatürk üretime ‘zihniyetin ürünüdür’ demişti. Sadece elde ettiğiniz ürün miktarına bakmayacaksınız. Süreçteki unsurların değişimine, döngüsüne bakacaksınız. Kimyasal tarımda toprak ölüyor. Ekolojiyi bir şekilde teşvik etmeliyiz. Devletlerin verdiği teşvikler ekolojik olmalı. Çiftçiler bizim öğretmenimiz olacak. Anneler bizim öğretmenimiz olacak. Yerli halklar öğretmenimiz olacak. Tek bir gezegen ve tek bir insanlık var. Tüm canlılar ve dünya bir birine bağlı. Bir ağ gibi. Ekosistemdeki çeşitlilik sürerse biz de sağlıklı oluruz.”
Aslında söylediklerini, “kapitalizm öldürür, finans kapital mutlaka öldürür” diye özetlemek mümkün.
Vandana Şiva’yı İzmir’e davet eden İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’e teşekkür ediyorum.
Sadece onun varlığı bile iktisat kongresini anlamlı kılmaya yetti.
