Elektrik Piyasası Kanunu 2016 yılında yürürlüğe girdiğinde, Geçici 8. Maddesi ile kömürlü termik santrallerin özelleştirilmesinin ardından çevre yatırımlarını tamamlamaları için 2018‘e kadar süre tanındı. 2014 yılında Anayasa Mahkemesi 22/5/2014 tarihli ve E.: 2013/65, K.: 2014/93 sayılı Kararı ile çevre yatırımlarının bu kadar ertelenmesinin Anayasaya aykırı olduğuna karar vererek Geçici 8. Madde‘yi iptal etti. 2016 yılında kanunda tekrar düzenleme yapıldı ve çevre yatırımlarının tamamlanması için verilen süre Aralık 2019‘a kadar uzatıldı. Geçen hafta TBMM’de kabul edilen Yasa ile termik santrallerin çevre yatırımlarını yapma süresi Haziran 2022’ye kadar uzatıldı.
İzin verilen santrallerin 7’si Ege’de
Bu 16 santralin 5’i Ege illerinde yer alıyor. Manisa’da Soma A ve B Termik Santrali ile Muğla’da Yeniköy, Kemirköy ve Yatağan Santralleri, Kütahya’da da Tunçbilek ve Seyitömer Termik Santralleri çevreyi 2.5 yıl daha kirletmeye devam edecek. Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Helil İnay Kınay, “Termik santrallere ek süre verilmesi ile halk sağlığı, temiz hava hakkı, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşam hakkı hiçe sayılarak kirletme hakkı getirildi. 16 adet kömürlü termik santral için havayı, insanı zehirleme izni 4. kez Meclis eliyle yasallaştı” dedi.
Türkiye’de hava kirliliğinden her yıl 30 bin kişi hayatını kaybediyor
Dünya Sağlık Örgütü’nün raporlarına göre, her yıl, yaklaşık 7 milyon insanın hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybettiğini belirten Kınay şu bilgileri verdi: “Bu kayıpların yaklaşık 4 milyonu dış ortam hava kirliliğinden, kalan yaklaşık 3 milyonu ise iç ortam hava kirliliğinden kaynaklanıyor. Çocuklar değerlendirildiğinde tablo daha kötü. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, dünya genelinde, 15 yaş altı çocukların yüzde 93’ü PM2,5 sınır değerini aşan bölgelerde yaşanıyor. 5 yaş altı çocuklar içinse, her 10 ölümden biri hava kirliliği kaynaklı. Dünya Sağlık Örgütü, 2019 yılı için, sağlık açısından en önemli 10 tehdit arasında ilk sıraya hava kirliliği ve iklim değişikliği sonucu ortaya çıkan sorunları koydu. Türkiye için hava kirliliğine bağlı ölümlerin sayısı, OECD tarafından her yıl yaklaşık 30 bin olarak tahmin ediliyor. Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından yapılan analizlere göre, 2017 yılında Türkiye’de hava kirliliği kaynaklı yaşanan ölümlerin sayısı, trafik kazaları kaynaklı yaşanan ölümlerin sayısının 7 katıdır.”
Muğla Yatağan’da termik santral bulunmasına ve bu alandaki hava kirliliğine dair birçok eleştiri yapılmasına rağmen 2018 yılında hiç hava kalitesi ölçümü yapılmamış olmasının dikkat çekici olduğunu belirten Kınay, “Ülkemizdeki mevcut özelleştirilen termik santrallerin tüm muafiyetlere rağmen hala çevresel yatırımlarını gerçekleştirmemiş olmaları kabul edilemezken; muafiyet sürelerinin tüm bu olumsuzluklara rağmen uzatılması ve zaten çevresel olarak sorunlu olan bu tesislere tekrar tekrar kirletme hakkı verilmesi yaşamlarımızın da hiçe sayıldığının bir göstergesidir” dedi.
Haziran 2022’ye kadar kirletmeye devam edecek santraller
– Çanakkale / 18 Mart Çanakkale Termik Santrali
– Şırnak / Silopi Elektrik Termik Santrali
– Kahramanmaraş / Afşin Elbistan A Termik Santrali
– Karabük / Kardemir Karabük Demir Çelik Termik Santrali
– Kütahya / Tunçbilek Termik Santrali
– Kütahya / Seyitömer Termik Santrali
– Manisa / Soma A Termik Santrali
– Manisa / Soma B Termik Santrali
– Sivas / Kangal Termik Santrali (1. Ve 2. üniteler)
– Zonguldak / Çatalağzı Termik Santrali
– Ankara / Çayırhan Termik Santrali
– Muğla / Yeniköy Termik Santrali
– Muğla / Kemerköy Termik Santrali
– Muğla / Yatağan Termik Santrali
– Bursa / Orhaneli Termik Santrali
– Kahramanmaraş / Afşin Elbistan B Termik Santrali
