Eylül Üniversitesi Deniz İşletmeciliği Bölümü mezunu Ulaş Oğrak (42), 1998’de master yapmak amacıyla Amerika’nın Teksas eyaletine 2 yıllığına gitti ancak tam 20 yıl Amerika’da kaldı. Bu sürede l
ojistik şirketinde çalışıp Uluslararası İşletme ve Yönetim Bilimleri alanında doktora yapan Oğrak, Louisiana eyaletinde de 10 yıl öğretim üyeliği yaptı. Oğrak, 2018 yılında eşiyle birlikte İzmir Menemen’de tarımla uğraşan ailesinin yanına taşındı. Amerika’daki kenevir üretimi konusunu ve ekonomik gelişmeleri yakından takip eden Oğrak, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kenevir üretimine ilişkin açıklamaları üzerine endüstriyel kenevir üretmeye karar verdi. 3 dönümlük arazide üretime başlayan girişimci, prosedür gereği araziyi tel örgülerle çevirip alana güvenlik kameraları yerleştirdi. Bitkinin uyuşturucu özelliği olan Hint keneviri ile karıştırıldığını belirten Oğrak, hasat zamanına kadar tüm yaz boyunca elinde av tüfeği ile nöbet tuttuğunu söyledi. Kabuğundan içindeki talaşına kadar 50 binden fazla alanda kullanılan endüstriyel keneviri, önümüzdeki yıllarda daha fazla üretmek istediklerini belirten Oğrak, hem karlı hem de ucuz olan bitkiyi işlemeyi ve özellikle pamuk üreticilerine örnek olmak istediklerini dile getirdi.
“Tescilli bir tohumumuz henüz yok”
Tarımın gelecekte çok daha önemli olacağını vurgulayan Oğrak, “Amerika’da bu ürünü ve ekonomik gelişmeleri zaten takip ediyorduk. 2018 Aralık’ta Amerika’da endüstriyel kenevirin önünü açan çok önemli bir gelişme oldu. Hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan da ‘kenevir yetiştireceğiz’ diye açıklama yaptı. Erdoğan’ın açıklamasının ardından başvuru yaptık. 2 haftada başvuru çıktı. Tohum bulma konusunda ve tohum ithalatında sıkıntı yaşadık. Tescilli bir tohumumuz henüz yok ama bu konuda çalışmalar devam ediyor” diye konuştu.
“Hint keneviri ile alakasız bir bitki”
Endüstriyel kenevirin Hint kenevirinden farklı olduğunu vurgulayan Oğrak, şunları söyledi: “THC, yani uyuşturucu özelliği olan kimyasal madde, bunun içinde çok düşük orandadır. Tescilli olanlarında bu oran yüzde 0.03’tür. Hint keneviri ile alakasız bir bitkidir. 50 binden fazla kullanım alanı var. Tekstilden medikal alanlara, otomotivden kozmetiğe, plastik ve kağıt sektörüne kadar pek çok alanda kullanılıyor. Tohumundan bitki bazlı protein elde ediliyor, sıva malzemesi ve tuğla yapılıyor. Kullanılmayan malzemesi yok. Kabuğundan, içindeki talaşına kadar her şeyi kullanılıyor. Toprağı ıslah ediyor, havayı ve karbonu temizliyor. Dünyayı sadece bu kurtarmayacak ama doğru yönde atılan bir adım olacak.”
Hem karlı hem ucuz
Endüstriyel kenevir üretimini ilerletmek istediklerini ifade eden Oğrak, bu yılki hasadı kar amaçlı değil yatırım olarak gördüklerini söyledi. Kenevirin lifini almak için bir tesis projesi üzerinde çalıştıklarını dile getiren Oğrak, şöyle devam etti: “Tedarik zinciri şu an oluşmuş değil. Önümüzdeki senelerde hem daha fazla üretimin yapacağız, hem de işlenmesini sağlayacağız. İşleyen insanlar çıkarsa buradaki insanlar bunu diker. Pamuğa verdiğiniz suyun yüzde 30’unu veriyorsunuz. Ot ilacı, böcek ilacı kullanmıyorsunuz. Biz bu ürüne gübre atmadık, sadece suladık ve büyümesini izledik. 5 metre oldular. Şu an sapını ve tohumunu alıyoruz. Çiftçi ürettiğinde sözleşmeli modelle ya da oluşan pazarda sapını da satabilecek.”
“Yeter ki tedarik zinciri ve yan sanayileri oluşsun, kullanım alanları hazır”
Üretimi, özellikle Menemen’de yaygın olan pamuk üreticilerine örnek olmak için yaptıklarını belirten Oğrak, “Finansal hedeflerden önce kendimize bu ürünü yaygınlaştırma hedefi koyduk. Bunu yapınca finansal hedefler de kendiliğinden olacak. Menemen’de keneviri ilk diken biziz. İzmir bölgesinde tek tük girişimci arkadaşlar oldu. Her sene bu giderek artacaktır. Yeter ki tedarik zinciri ve yan sanayileri oluşsun, kullanım alanları hazır” ifadelerini kullandı.
“İnsanların aklına hemen uyuşturucu geliyor”
Ünlü bir kot markasının da hem kenevir hem de pamuk lifinden iplik ürettiğini hatırlatan Oğrak, şöyle konuştu: “Bundan sonra o markanın kotlarında kenevir göreceksiniz. Pamuktan 10 kat sert lifi var. Böylece giysinin ömrü uzuyor, dayanıklılığı artıyor. Bu bitki Hint keneviri değil ama olmadığını gerçekten kimse bilmiyor. Endüstriyel kenevir olarak sınırlandırılması için THC oranının yüzde 0.03’ün altında olduğunun tescillenmesi lazım. Tescilli tohum çıkana kadar tel örgü ve kamera sistemleri istendi, biz de yaptık. İnsanların aklına hemen uyuşturucu geliyor ama içinde yüzlerce kimyasal madde var. Yanlış anlaşılma ve kötü ün söz konusu olduğu, bitki de Hint kenevirine tıpa tıp benzediği için güvenlik sitemleri gerekiyor. Şimdiye dek herhangi bir problem yaşamadık ama uykusuz geceler yaşadık. Bu yaz elimizde tüfekle burada nöbet tuttum.”
Oğrak’ın 3 dönümlük arazisinde hasadı yapılan endüstriyel kenevirler, havadan görüntülendi. Ceren Atmaca – Halil Karahan – Nurgül Alkan İZMİR (İHA)
